Nowe obowiązki dla grup producentów rolnych

Po długim okresie prac legislacyjnych na ostatnim posiedzeniu parlamentu poprzedniej kadencji przyjęto nowelizację ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach. Nowelizacja, która przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi była zapowiadana od dawna, wprowadza kilka bardzo istotnych zmian w dotychczasowym sposobie tworzenia i funkcjonowania grup producentów. Co istotne zmiany dotyczą nie tylko grup nowo zakładanych, ale również grup już istniejących, nakazując im dostosowanie się do nowych przepisów.

W informacjach kierowanych do mediów poprzedni minister rolnictwa wyjaśniał, że nowelizacja jest potrzebna z uwagi na konieczność dostosowania ustawy o grupach producentów rolnych do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, a także ma zachęcić rolników do organizowania się w grupy producentów. O ile raczej wątpliwym jest, że wprowadzenie nowych obowiązków przyczyni się do zachęcenia rolników do zakładania nowych grup, to należy liczyć na to, że w końcu nastąpi uruchomienie działania „Tworzenie grup i organizacji producentów” w ramach PROW 2014–2020.

Podstawową zmianą wprowadzoną przepisami ustawy zmieniającej jest przeniesienie tworzenia i nadzoru nad grupami producentów rolnych z kompetencji właściwego Marszałka Województwa do kompetencji dyrektora Agencji Rynku Rolnego właściwego ze względu na siedzibę grupy.

Również grupy producentów rolnych, które zostały zarejestrowane przed wejściem w życie zmienionych przepisów, zostają automatycznie przeniesione do Agencji Rynku Rolnego.

Nowością jest konieczność sporządzenia przez nowo rejestrowane grupy producentów planu biznesowego, który tworzony będzie na okres 5 lat na formularzu opracowanym przez ARR, zgodnie z wytycznymi ministra rolnictwa określonymi w rozporządzeniu. Wprowadzanie zmian do planu biznesowego będzie możliwe, przy czym wniosek o zmianę planu złożony musi zostać w terminie do 3 miesięcy przed zakończeniem danego roku działalności grupy, którego zmiana dotyczy.

ARR nie przedstawiła jeszcze formularza planu biznesowego, więc trudno określić, jak rozbudowany będzie to dokument, ale z całą pewnością można przyjąć, że w porównaniu z wcześniej obowiązującym planem działania grupy będzie bardziej szczegółowy.

Nowa ustawa wprowadza też obowiązek składania corocznie dyrektorowi ARR sprawozdania dotyczącego obrotu produktem w terminie 2 miesięcy od zakończenia danego roku działalności. Sprawozdanie składane będzie na formularzu opracowany przez Prezesa ARR.

Ustawa wprowadza również ważną zmianę dotyczącą wspólników grup producentów poprzez rozbudowanie dotychczasowego ograniczenia posiadania nie więcej niż 20% głosów na zgromadzeniu wspólników. Nowe przepisy każą uwzględniać w limicie 20% głosów także głosy posiadane pośrednio w osobach prawnych (np. spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością) lub spółkach osobowych (np. spółkach jawnych) będących członkami tej samej grupy producentów, a także gdy członkowie zarządu osoby prawnej będącej członkiem grupy stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej osoby prawnej będącej członkiem grupy.

Nowym obowiązkiem jest również konieczność corocznej produkcji produktów, dla których utworzono grupę, przez każdego z członków (wcześniej, co potwierdziły wyrokami sądy administracyjne, takiej konieczności nie było), a także obowiązek sprzedaży do grupy co najmniej 80% wyprodukowanych przez siebie produktów.

Zmiany wprowadzone ustawą dotyczące nowych wymogów związanych z rejestracją grup producentów rolnych odnoszą się nie tylko nowozakładanych grup, ale też do grup już istniejących. Zgodnie z art. 4 ustawy zmieniającej, grupy zarejestrowane przed dniem wejścia w życie ustawy składają, w terminie roku od dnia wejścia w życie ustawy, do dyrektora ARR właściwego ze względu na siedzibę grupy wniosek o potwierdzenie spełnienia warunków uznania jej za grupę producentów.

Największy problem będą mieć grupy producentów, których członkami jest kilka osób prawnych posiadających tych samych wspólników lub członkiem grupy jest osoba fizyczna, która jest udziałowcem w spółkach również będących członkami grupy. Takie grupy w terminie roku od dnia wejścia w życie ustawy będą zmuszone do zmiany składu osobowego. W przeciwnym razie nastąpi wykreślenie grupy z rejestru, co jest równoznaczne z utratą statusu grupy producentów rolnych.

Wpisany do rejestru podmiot może również utracić status grupy producentów rolnych na wniosek Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, której ustawa przyznaje prawo do wnioskowania do dyrektora ARR o wykreślenie grupy z rejestru.

Nowe przepisy dotyczące grup producentów, wbrew prezentowanym opiniom polityków, raczej utrudniają tworzenie i funkcjonowanie grup. Trudno w tym momencie ocenić, jak wpłyną one na powstawanie nowych grup producentów i czy doprowadzą do likwidacji już istniejących. Wątpliwości prawne budzi przede wszystkim narzucanie już istniejącym grupom obowiązków, których niespełnienie doprowadzi do ich wykreślenia z rejestru.

Tekst archiwalny. Pochodzi z nr 4 (8) 2015 magazynu “Made in Kubota”.